WTowarzystwo Przyjaciół Polsko-Niemieckiego Europejskiego Parku Narodowego “Dolina Dolnej Odry”, jako podmiot odpowiedzialny za projekt ochrony przyrody, zleciło Instytutowi Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym (IUS) w Heidelbergu w ramach dużego projektu ochrony przyrody o znaczeniu reprezentatywnym dla kraju sporządzenie planu utrzymania i rozwoju. Zostało to szczegółowo omówione z zainteresowanym społeczeństwem i uzgodnione w maju 1999 r. z przedstawicielami Brandenburgii i Republiki Federalnej Niemiec.
Plan utrzymania i rozwoju reguluje wykorzystanie poszczególnych obszarów dla obszaru głównego. Celem jest zaprojektowanie przyszłego wykorzystania z punktu widzenia ochrony przyrody w taki sposób, aby ekosystem, w szczególności flora i fauna, mógł się rozwijać i rozwijać w dużej mierze bez wpływu człowieka. Oczywiście należy wziąć pod uwagę istniejące wykorzystanie gospodarcze, komunikacyjne i turystyczne.
W szczególności plan utrzymania i rozwoju reguluje czas użytkowania i intensywność użytkowania. W przyszłości obszary w obszarze podstawowym nie mogą być używane przed 30 czerwca. może być stosowany corocznie, czasem później, na przykład, gdy jest to zachowanie lęgowe niektórych ptaków, takich jak brzoskwinia (Acrocephalus paludicola) lub derkacz (Crex crex) wymaga. Ograniczona jest również intensywność użytkowania, zabronione jest stosowanie nawozów i pestycydów, obsada zwierząt ograniczona do jednej sztuki na hektar, łąki kośne należy kosić kosiarkami listwowymi, które są łagodne dla drobnej zwierzyny, a nie kosiarkami rotacyjnymi oraz należy ciąć tak drobno, jak to możliwe i od wewnątrz na zewnątrz. Podczas wypasu brzegi i tereny leśne są chronione przed zniszczeniem przez zwierzęta kopytne płotami elektrycznymi.
W lesie obce rośliny drzewiaste i monokultury są stopniowo rozluźniane lub usuwane. Suche murawy są regularnie wypasane przez owce (Ovis), aby zapobiec wtargnięciu.
Zgodnie z tym Ustawa o Parku Narodowym Brandenburgii Połowa obszaru, czyli ok. 5 tys. ha, ma zostać wyłączona z użytkowania i pozostawiona pod zabudowę (rezerwaty ogółem). Plan utrzymania i rozwoju jest zgodny z tymi wymogami prawnymi. Przewiduje zagospodarowanie około 50% obszaru jako obszaru dzikiego, który nie był użytkowany przez człowieka. Jednak zgodnie z ustawą o parkach narodowych za wyznaczenie całkowitych rezerwatów odpowiada administracja parku narodowego.
Plan utrzymania i rozwoju był rozwijany nieprzerwanie przez ostatnie 20 lat, w szczególności wymagania ochrony przyrody, które stawiane są dzierżawcom rolnym przed obniżeniem czynszu. Pomimo tych wymagań tereny rolnicze stowarzyszenia cieszą się dużym zainteresowaniem wśród regionalnych lokatorów, nie tylko ze względu na wysokie dotacje rolne UE. Konflikty z lokalnym rolnictwem, w poprzednich latach świadomie, choć potajemnie, podsycane przez administrację państwową, nie istniały od 2000 roku, kiedy to wsparcie stowarzyszenia przez właściwe ministerstwo brandenburskie zostało nagle przerwane. Relacje między lokalnymi rolnikami a Stowarzyszeniem Parków Narodowych jako właścicielami gruntów są obiektywne i oparte na partnerstwie.
Wspólnie z rolnikami ograniczenia istotne dla ochrony przyrody ustalane są z jednej strony na tyle rzetelnie, że rolnicy mogą planować ekonomicznie, z drugiej zaś na tyle elastycznie, że koncentracja rzadkich ptaków lęgowych, która zmienia się z roku na rok, może należy również wziąć pod uwagę. Ogólną zasadą w parku narodowym jest jak najmniejsza ingerencja człowieka.
Musi jednak istnieć możliwość prowadzenia z powodzeniem gospodarczo działalności na 50% gruntów w parku narodowym, które zgodnie z wolą ustawodawcy mogą być nadal wykorzystywane rolniczo. Stowarzyszenie Parków Narodowych pokazało w ciągu ostatnich 25 lat stosując plan utrzymania i rozwoju, że jest to możliwe przy zachowaniu proporcji i zdrowego rozsądku.